[ Pobierz całość w formacie PDF ]

podstawie czegoÅ› innego.
Lecz gdy w filozofowaniu chodzi o wszechogarniające, to jest oczywiste, że nie pojmuje się go na po-
dobieństwo jakiegoś przedmiotu w świecie, a przede wszystkim, że rodzajów wszechogarniającego "nie można
wywieść z czegoś poszczególnego, co znajduje się w Tlich:
Gdy wszechogarniającym nazywamy myślenie, oznacza to: z czegoś pomyślanego nie da się wywieść myślenia;
gdy wszechogarniającym 'nazywamy naszą świadomość, oznacza to: z jakiegoś bytu danego świadomości nie da
się wywieść tej świadomości; gdy wszechogarniającym nazywamy całość, oznacza to: z czegoś pojedynczego,
choćby stanowiło ono 'nie wiadomo jak rozległą całość, nie da się wywieść tej całości; gdy wszechogarniającym
nazywamy istnienie empiryczne, oznacza to: z jakiegoś określonego, poznanego w sposób przedmiotowy
istnienia empirycznego nie da się pojąć tego istnienia empirycznego; gdy wszechogarniającym nazywamy
rozum, oznacza to: z czegoś nierozumowego nie można wywieść rozumu; gdy wszechogarniającym nazywamy
egzystencję, [oznacza to, że] z żadnego spośród rodzajów wszechogarniającego, a tym bardziej z jakiejś ich
treści, nie można wywieść egzystencji.
Krótko: naszego bytu nie da się wywieść z bytu, który istnieje dla nas, mnie samego  z tego, co mi się
ukazuje (vorkommt).
W równie niewielkim stopniu da się wyprowadzić byt sam w sobie z tego istniejącego [bytu], który my
poznajemy:
Gdy nazywamy go bytem, oznacza to: z mnogości tego, co istnieje, nie da się wywieść tego bytu; gdy
nazywamy go bytem w sobie, oznacza to: ze zjawiska nie da się wywieść bytu w sobie;
gdy nazywamy go transcendencjÄ…, oznacza to; z bytu przedmiotowego, rzeczywistego, empirycznego nie da siÄ™
wywieść tego, co bezwarunkowe,
Wciąż od nowa w myślącym człowieku wyłania się coś, co wykracza poza wszystko, co [dotychczas] po-
myślał. W filozofowaniu istniała także tendencja odwrotna  by z bytu w ogóle, który wyobrażono sobie jako
wszechogarniające, wyprowadzać ów byt szczegółowy, który poznajemy przedmiotowo, by kazać całemu
światu, wraz z nami samymi, wypływać z filozoficznie poznanych z
ródeł ma podobieństwo pojmowania rzeczy
w świecie poprzez odwołanie się do ich przyczyn. To znowu oznaczało za każdym razem radykalny błąd, który
filozofowanie sprowadzał na manowce. Bowiem wszechogarniającego nigdy nie można poznać jako czegoś, z
czego dałoby się wyprowadzić coś innego. Każdy pomyślany, choćby nie wiadomo jak rozległy przedmiot,
każda pomyślana całość, także każde wszechogarniające pomyślane jako przedmiot, pozostaje [właśnie] jako
przedmiot czymś poszczególnym, gdyż poza sobą ma inne przedmioty, a przed sobą  nas. Samo
wszechogarniające  zarówno jako to, którym my jesteśmy, jak też jako byt w sobie  uchyla się od owego
bycia określonym przedmiotem. Gdy sami nim jesteśmy, ono jedynie się rozjaśnia; gdy myśli się je jako byt w
sobie, to wgłębiając się w to, co nieprzejrzane, uchwytuje się je w jego zjawisku; gdy przemawia jako
transcendencja, słucha go absolutnie historyczna egzystencja.
A więc, skoro samo wszechogarniające nie jest poznawalne w żadnej postaci, to nie można z niego wywieść
bytu takiego, jakim jest on dla nas. Miałoby to miejsce tylko wówczas, gdyby ono samo było już wcześniej
znane. Toteż fałszywe wnioskowanie przebiega tak, jakby poznając dopiero byt sam, już nim władało.
Takie wnioskowanie, prowadzone na podobieństwo wyprowadzania wszystkich kategorii tego, co daje się
pomyśleć, i tego, co dla nas kiedykolwiek występuje w świecie, z jednej zasady, stanowi przecież zawsze tylko
względne wywodzenie poszczególnych grup w ich powiązaniach. Całkowite wyprowadzenie jeszcze nigdy się
nie powiodło i nie może się powieść. Tego rodzaju próby posiadają ten walor, że wyostrzają świadomość granic.
Wyprowadzanie rzeczywistych procesów z teorii opierających się na jakimś podstawowym założeniu pozwala [ Pobierz całość w formacie PDF ]