[ Pobierz całość w formacie PDF ]

cił. Widno wam za dużo ostało po onej chąśbie1. Do Rzymu jechać
bez pieniądza, to jakoby na słońce dmuchać, by je zgasić. Brzetysław
zasię więcej może zapłacić z tego, co u nas zrabował. I czego się spo-
dziewacie? %7Å‚e Benedykt mu wojnÄ™ wypowie?
- Nie wojnę wypowie, jeno klątwą mu zagrozi - odparł arcybiskup
- a w ostatku cesarza nakłoni, któren takoż nierad widzi, jak się Brze-
tysław umacnia, by zrzucić zależność.
- Czyńcie, co wam się zda - powiedział Bogufał - a ja wiem, że na
moje wyjdzie.
Arcybiskup nie przekonany nie dał się odwieść od wysłania posel-
stwa i uprosił samego krakowskiego biskupa Rachelina, by jako zna-
jący język i kraj przedstawił Stolicy Apostolskiej skargę na
Brzetysława. Mimo iż podeszły już wiekiem, Rachelin podjął daleką
podróż i dotarł do Rzymu, gdy w kraju pierwsze przymrozki ścinać
już zaczęły brzegi jezior i rzek. Poselstwo zatrzymało się w gospodzie
na Zatybrzu i jakby na potwierdzenie przestrogi Bogufała gospodarz,
dowiedziawszy się, skąd i po co poselstwo przybywa, powiedział
z drwinÄ…:
- Zasobni być musicie, chcąc dopchać się do onego porobnika2.
A pospieszajcie, pokÄ…d on siedzi na Piotrowej Stolicy.
Rachelin powziął już wątpliwości, czy poselstwo odniesie skutek,
ale mimo to postanowił przedstawić papieżowi skargę arcybiskupa.
Jeszcze bardziej zwątpił, gdy za uzyskanie dostępu do papieża wydać
musiał tak znaczną część przywiezionych zasobów, że z troską myślał
o powrotnej drodze.
Nadszedł wreszcie dzień posłuchania. Gdy ujrzał papieża, postano-
wił przedstawić skargę na Brzetysława, tylko by dopełnić zlecenia.
46
1
Chąśba - rabunek.
2
Porobnik - rozpustnik
Benedykt, z rodziny sprzyjających cesarzowi hrabiów tuskulań-
skich, liczył lat dopiero dwadzieścia cztery, ale postarzała przedwcze-
śnie jego twarz zdradzała pychę i rozpustę. Raz już uchodzić musiał
do Cremony przed nienawiścią rzymskiego ludu, a wprowadzony
z powrotem na stolicę przez cesarza, nie zamierzał poniechać święto-
kupstwa ni rozwiązłego życia. Podał Rachelinowi pierścień do poca-
łowania i rzekł:
- SÅ‚ucham was, bracie.
Słuchał obojętnie, gdy Rachelin mówił o popełnionych przez Brze-
tysława okrucieństwach. Dopiero gdy Rachelin zaczął wyliczać zra-
bowane przez Brzetysława skarby, zwłaszcza w gniez
nieńskiej
katedrze, oczy Benedykta zaświeciły chciwością i słuchał z zaintere-
sowaniem. Gdy Rachelin skończył, Benedykt powiedział:
- Wysłuchaliśmy z uwagą, jakowych to przestępstw dokonać miał
Brzetysław. Nie przystoi jednakowoż wydawać wyroku jedynie na
podstawie oskarżenia. Jak mówi rzymskie jeszcze prawo: audiatur et
a/tera pars\ Wezwę Brzetysława, by się sprawił, po czym wydam
wyrok po sprawiedliwości.
Podał Rachelinowi pierścień do ucałowania na znak, że posłuchanie
skończone i Rachelin wyszedł. Był lepszej myśli. Sprawa zbyt głośna
była, by Brzetysław mógł zaprzeczyć. Gdy po powrocie do Krakowa
zdawał arcybiskupowi sprawę z poselstwa, obecny przy tym Bogufał
powiedział zgryz
liwie:
-Nie daliście nic papieżowi, a za sprawiedliwość się płaci. Raniej
obaczycie swoje ucho.
Przewidywanie Bogufała miało się sprawdzić. Benedykt istotnie
wezwał Brzetysława, by się sprawił. Brzetysław lepiej niż arcybiskup
Stefan wyznawał się na stosunkach w Kurii. Rycerz Tepka, który
prowadził poselstwo, otrzymał zlecenie, by nie zaprzeczał temu, co
jawne, natomiast by poparł sprawiedliwość papieską odpowiednim
datkiem, i sowicie zaopatrzone w złoto poselstwo wyruszyło do Rzy-
mu. Tepka umiejętnie rozpoczął od przekupywania zauszników pa-
Audiatur et altera pars (łac.) - niechaj będzie wysłuchana i druga strona.
47
pieża w Kurii i gdy wreszcie stanął przed nim, pewny był już swego.
Benedykt przyjął go w asyście synodu, a Tepka z zadowoleniem
stwierdził, że nikogo z doradców nie pominął, by zyskać życzliwość
i pobłażliwość. Zaczął: [ Pobierz całość w formacie PDF ]